Tüzük
TÜRKİYE BEYAZAY DERNEĞİ TÜZÜĞÜ
(Değişiklik Tarihi: 13.05.2018)
DERNEĞİN ADI, GENEL MERKEZİ VE LOGOSU
MADDE- 1)
Derneğin adı "Türkiye Beyazay Derneği", kısa adı “Beyazay”, logosu gri dikdörtgen çerçeve içinde beyaz zemin üzerinde mavi daire içerisinde uçları sağ yöne bakan beyaz renkli hilâl, Türkiye yazısı koyu mavi Beyazay yazısı açık mavi Derneği yazısı koyu mavi şeklindedir. Genel merkezi İstanbul ‘dur.
Dernek, amaçları doğrultusunda yurt içinde ve yurt dışında temsilcilik ve şubeler açabilir.
DERNEĞİN AMACI VE ÇALISMA BİÇİMİ:
MADDE- 2)
Derneğin amacı; engellilerin eğitim, sosyal, kültürel, ekonomik, hukuki, mesleki vb. hak ve menfaatlerini koruyup geliştirmek ve istihdamı, sosyal hayata uyumu, insan hak ve özgürlüklerinden gerçek anlamda faydalanabilmelerini sağlamak; engellilere yönelik ayırımın kalkması ve hayatlarında girişken, üretken, verimli, başarılı bireyler olmaları için çalışmalar yapmak; engelliliğe yol açan nedenleri ve sonuçlarını ortadan kaldırmak için her türlü çalışma yapmak ve sosyal dayanışmayı sağlamak; engelliler arasında karşılıklı sevgi ve saygıyı yerleştirmek; ruhsal ve bedensel olarak sağlıklı bireyler yetiştirilmesine katkıda bulunmak, alkol ve madde bağımlılıkları konusunda rehabilitasyonlarını sağlamaktır.
Dernek, ikinci maddedeki amaçları gerçekleştirmek için aşağıdaki çalışmalarda bulunur:
a) Derneğin maddî ihtiyaçlarının çözümü amacı ile konser, spor turnuvaları ve karşılaşmaları, yemek, çay ve benzeri faaliyetlerde bulunur, piknikler, geziler, kamplar, turlar düzenler.
b) Engelliler için gerekli olan araç ve gereçleri yurt içinden ve dışından temin etmek için üretim ve/veya ithalat yollarını kullanır.
c) Amaca uygun konularda sosyal, siyasal, tarihsel v.b. araştırmalar yapan çalışma merkezleri kurar, üniversitelerle ve ilgili her türlü kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak incelemeler ve araştırmalar yapar ve yaptırır. Bunları bir rapor haline getirerek kamuoyuna duyurur.
ç) Amaçları doğrultusunda yazılı, basılı, görsel, süreli veya süresiz basın-yayın ve her türlü enformasyon merkezleri kurar ve kitaplar, dergiler, bültenler, broşürler engellilerle ilgili eğitsel, öğretici, bilgi verici her türlü yayınlar çıkarır. Engellilerin yararlanabileceği her türlü dijital, sesli ve kabartma okuma salonları, kütüphaneler açar ve açtırır.
d) Amaçlarına ulaşabilmek ve toplumun engelliler konusunda bilincini geliştirmek için konferanslar, paneller, seminerler, açık oturumlar, sempozyumlar, sergiler, kermesler, şenlikler, yarışmalar, konserler, tiyatro ve film gösterileri düzenler, amacına doğrudan veya dolaylı olarak her türden hizmet eden etkinliklere katılır veya bu etkinlikleri yapar.
e) Türk ilim adamlarını, İlmî araştırmalar yapmak için yabancı ülkelere gönderir, yurt dışından Türk ve yabancı bilim adamları davet eder.
f) Kurs, İlk ve Orta Öğretim, Lise, Ön Lisans, Lisans, Yüksek Lisans, Doktora ve benzeri çalışmalarda bulunan engelli öğrencilerin yurt içi ve yurt dışı eğitim ve araştırmalarını yapması için destek sağlar, karşılıklı (gönüllü olarak dernek faaliyetlerine katılması aranabilir) veya karşılıksız burs verir, ayni ve nakdi yardımlarda bulunur.
g) Engellilere katkı sağlayacak fikir ve sanat eserleri ve bunları üretenlere ayni, nakdi yardımların yanı sıra eserlerin halka ulaşması için gerekli yardımlarda bulunur.
ğ) Toplumu ve engellileri bilinçlendirmek ve bilgilendirmek amacıyla web sitesi, e-ticaret yapmak, işletmek, teşvik etmek, düzenlemek, kurarak sanal ortamda yayın yapar.
h) Benzer amaçlı kuruluşların çalışmalarını imkânları nispetinde maddî ve manevî olarak destekler.
ı) Kanuni prosedürlere uymak kaydıyla ulusal ve uluslararası engelliler organizasyonları düzenler ve düzenlenen organizasyonlara katılır.
i) Benzer amaçlı ulusal ve uluslararası birlik, dernek, federasyon ve kuruluşlarla iş birliği yapar, üye olur ve / veya üst kurullara kurucu üye olarak katılır.
j) Üyelerin ve engellilerin sosyal, kültürel, psikolojik gelişimlerini sağlamak, rehabilite etmek ve meslek edinmelerine yardımcı olmak amacıyla kurs, lokal, internet kafe, korumalı iş merkezi vb. yerler açar, sandık, kooperatif ve spor kulübü kurar.
k) Derneğin amacı doğrultusunda kullanılmak üzere; motorlu ve motorsuz kara, deniz, hava araçları satın alır, satar, kiralar, kiralama yoluyla edinir (leasing) ihtiyaç fazlasını gelir sağlanması amacı ile kiraya verir, tadil ve bakımını yaptırır.
l) Tabii afetlerde; kamu ve yerli-yabancı sivil toplum örgütleriyle işbirliği yaparak maddi ve manevi yardımlarda bulunur.
m) Anlaşmalar, hukuksal işlemler yoluyla mal edinir; satın alır, kiralar, satar ve kiraya verir; malvarlığını kullanır ve gelirlerini harcar; mal varlığı ile yatırımlarda bulunur, bunun için mal varlığından tahsiste bulunur veya ortaklık payı olarak kullanır, gerektiğinde borç alır, amaca uygun hizmet birimlerini devir temlik alır; yıkıp yapar, işletir, kiraya verir, ortaklaşa çalıştırır.
n) Her yıl engelliler alanındaki çalışmaların desteklenmesi amacıyla uygun gördüğü dallarda ödüller dağıtır.
o) Her türlü engelliliğin önlenmesi konusunda girişimde bulunur ve bu hususta kamuoyu oluşturur.
ö) Engellilerin okul öncesinden başlayarak her yaş grubunda her düzeyde ve her çeşit eğitim-öğretim ve rehabilitasyonunun sağlanması ve bu alanlarda politikalar oluşturulması için gerekli çalışmaları yapar.
p) Engelli aileler ve engelli çocuğu olan aileler ile ilgili araştırma, inceleme, örgütleme ve dayanışma çalışmaları yapar ve yaptırır.
r) Engellilerin sorunları hususunda ve toplumsal olaylar karşısında radyo, TV. ve yazılı medya organlarında açıklamalar yapar, basın toplantısı düzenler ve basın bildirisi yayınlar. İnsanlara ve özellikle engellilere yönelik insan hakları ihlallerine karşı demokratik bir baskı grubu olarak her türlü çalışmayı yapar. Gösteri, yürüyüş ve miting düzenleyebilir.
s) Engellilerin eğitim-öğretim, sağlık, sosyal, psikolojik, istihdam, tıbbi ve mesleki rehabilitasyon, ekonomik ve mali, hukuki, siyasi, kültürel her türlü problemleri ile ilgili inceleme, araştırma, geliştirme, değerlendirme, çözüm yolu bulma çalışmaları yapar. Engellilerin her çeşit maddi ve manevi istismarını önlemek ve toplumsal onur ve saygınlığını korumak ve yükseltmek için çaba harcar. Bu alanda faaliyet gösteren her türlü kurum ve kuruluşlarla ve sivil toplum örgütleriyle işbirliği yapar.
ş) Engellilere yönelik hizmet amacıyla derneğe ait şirketlerce yurt, pansiyon, misafirhane, eğlenme ve dinlenme tesisleri, stüdyo, radyo vb. tesisler kurabilir ve işletebilir.
t) Dernek çalışmaları için gerekli taşınır taşınmaz mallar edinir, satın alır veya satar kiralar veya kiraya verir, Derneğimiz; siyasi partilerden, işçi ve işveren sendikalarından ve mesleki kuruluşlardan maddi yardım kabul edebilirler ve adı geçen kurumlara maddi yardımda bulunabilir (siyasi partiler hariç olmak üzere), söz konusu kurumlarla işbirliği yapabilir.
u) Derneğimiz, genel ve katma bütçeli dairelerle mahalli idareler, kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunlara bağlı müesseseler ve sermayesinin yarısından fazlası devlete ait kuruluşlardan ve yasalarda kamu yararına çalışan derneklerin yardım alabilecekleri belirlenen kişi ve kuruluşlardan yardım alabilir ve toplayabilir. Dernek, gelirinin 2/3’ünü faaliyetlerini gerçekleştirmek amacıyla kullanacaktır.
ü) Diğer engelli örgütleriyle ve ihtiyaç sahibi insanlara yardım eden tüm kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapabilir.
v) Görme engellilerin günlük yaşantılarını kolaylaştırmak amacıyla çevre, mimari ve trafik düzenlemelerinin yapılması için ilgili kuruluşlar nezdinde girişimlerde bulunur.
y) Hukuka, 5253 Sayılı Dernekler Kanunu ve mer'i mevzuata aykırı olmayan her türlü faaliyeti yapabilir.
z) Yukarıdaki amaç maddesinde yazılı olan tüm faaliyetleri gerçekleştirirken her kesime açık olunacaktır. Bölge, din, dil, ırk, cinsiyet ve yöresel ayrım ile her türlü ayrımcılık yapılmayacaktır.
z-1) Derneğin faaliyetlerini sosyal medyada gerçekleştirmek amacıyla internet ortamında genel merkeze bağlı olmak üzere sanal (internet) şube açar ve yürürlükteki yasalar çerçevesinde faaliyette bulunur.
z-2) Türkiye Beyazay Derneği vakıf olarak faaliyette bulunabilir.
z-3) Girişimcilik kursları açar.
z-4) Her branşta spor kulüpleri kurar.
z-5) Dijital oyun spor kulüpleri kurar ve dijital oyun faaliyetlerini gerçekleştirir.
z-6) 3294 Sayılı Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu çerçevesinde fakrı zaruret içinde ve muhtaç durumda bulunan vatandaşlar ile gerektiğinde her ne suretle olursa olsun Türkiye'ye kabul edilmiş veya gelmiş olan kişilere yardım etmek, sosyal adaleti pekiştirici tedbirler alarak gelir dağılımının adilane bir şekilde tevzi edilmesini sağlamak, sosyal yardımlaşma ve dayanışmayı teşvik etmek için faaliyetlerde bulunur ve sosyal yardımlaşma dayanışma vakıflarına,insan haklarını savunan kuruluşlara ve bilumum kuruluşlara üye olabilirler.
ÜYELIK
MADDE-3)
Dernek üyelerinin aidat mükellefiyetini yerine getirmeyen üyelere pasif üye denir. İşbu üyeler genel kurulda oy kullanamazlar ancak üye aidat mükellefiyetlerini getirmeleri halinde asil üye olarak genel kurullarda oy kullanabilir.
Derneğe üyelik iki çeşittir:
1-Asıl Üyelik: Üye olma yeterliliğine sahip kişiler, bunun için hazırlanmış formu doldurarak başvuruda bulunurlar. Yönetim Kurulu başvuruyu karara bağlar ve sahibine yazılı olarak bildirir.
2-Onursal Üyelik: Derneğe maddî ve manevî katkıları olan kişilere Şube Yönetim Kurulu gerekçeleri ile birlikte önermesiyle, Genel Merkez Yönetim Kurulu kararı ile “Onursal Üyelik” veya "Onursal Başkanlık" payesi verebilir.
ÜYELIKTEN ÇIKMA VE ÇIKARILMA
MADDE- 4)
a) Yasal olarak derneklere üye olma yeterliliğini yitirenler yada bu yeterliliği taşımadığı sonradan anlaşılanlar, Yönetim Kurulu kararı ile doğrudan üyelikten çıkartılırlar.
b) Üyelik yükümlülüklerini yerine getirmeyenler, dernek aleyhinde çalışanlar, derneğe maddi ve manevi zarar verenler ve yüz kızartıcı suç işleyenler Yönetim Kurulu kararı ile üyelikten çıkartılabilirler.
ÜYELIK AİDATI
MADDE- 5)
Üyelik aidatını Genel Kurul belirler.
DERNEK GENEL MERKEZ ORGANLARI
MADDE- 6)
Dernek Genel Merkezi organları şunlardır:
a) Genel Merkez Genel Kurulu
b) Genel Merkez Genel Yönetim Kurulu
c) Genel Merkez Denetleme Kurulu
d) Genel Merkez İcra Kurulu
e) Derneğin ulusal ve uluslar arası çalışmalarını koordine etmek, politika, strateji ve vizyon belirlemek, Türkiye ve Dünya engellileri konusunda projeler geliştirmek maksadıyla Genel Koordinasyon Kurulu kurulmuştur. Çalışma usul ve esasları Yönetim Kurulu tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.
GENEL KURUL
MADDE–7)
a) Genel Merkez Genel Kurulu; Genel Merkez Yönetim Kurulu Üyeleri, Genel Merkez Denetim Kurulu Üyeleri, Genel Merkez Kurucu Üyeleri, Eski Genel Başkanlar ve Şube Başkanları dernek üyesi olarak kaldıkları sürece doğal delegedir. Şubelerin delege sayıları 1/100 şeklindedir. Buçuklu kalma durumunda 1 e tamamlanır. Buna göre 1 üye ile 149 üye arası 1 delegeye, 150 üye 2 delegeye tekâmül eder.
b) Dernek Genel Kurulu olağan ve olağanüstü olmak üzere iki şekilde toplanır.
1) Genel Merkez Olağan Genel Kurulu üç yılda bir olmak üzere, ‘Mayıs’ ayı içerisinde yapılır.
2) Şubeler, Olağan Genel Kurul Toplantılarını, Merkez Olağan Genel Kurulu toplantısından en az iki ay önce tamamlar.
3) Olağanüstü Genel Kurul; ilgili mevzuat hükümleri doğrultusunda toplanır.
c) Genel kurul üyeleri, ilgili mevzuat çerçevesinde hazırlıklar yapılarak elektronik posta ile genel kurula çağrılır.
d) Açılıştan sonra, toplantıyı yönetmek üzere bir başkan ve yeteri kadar başkan vekili ile yazman seçilerek divan heyeti oluşturulur.
e) Genel Kurul kararları, toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile açık ya da gizli oyla alınır. Açık ya da gizli olmasına Genel Kurul karar verir. Dernek organlarına seçilenlerin eşit oy alması halinde kazanan adayın tespitinin yöntemi Genel Kurul’ca saptanır.
f) Kurul seçimleri öncesi listeler divana teslim edilir, divan oylamadan önce Genel Kurul’un bilgisine sunar.
g) Dernek Genel Kurulu, tüzükte belirtilen tarihte olağan olarak derneğin genel merkezinin bulunduğu yerde ya da Genel Merkez Yönetim Kurulunun alacağı karara göre başka bir yerde yapılabilir.
GENEL KURULUN GÖREV VE YETKİLERİ
MADDE-8)
Genel Kurul'un görev ve yetkileri şunlardır:
a) Yönetim ve Denetleme Kurul raporları ile bilânço ve gelir-gider hesaplarını incelemek, inceleme sonuçlarına göre Yönetim Kurulu'nun ibrası
b) Tüzükte değişiklik yapmak ve Derneğin kapatılmasına karar vermek,
c) İlgili mevzuatın belirlediği diğer görevleri yapmak
GENEL YÖNETİM KURULU, İCRA KURULU, BÖLGE BAŞKANLIKLARI VE ŞUBE YÖNETİM KURULU
MADDE–9)
a) Dernek Genel Merkez Genel Yönetim Kurulu, Genel Kurul’ca seçilen (15) onbeş asıl (7) yedi yedek üyeden oluşur.
b) İcra Kurulu, Genel Başkanın Genel Yönetim Kurulu üyeleri arasından atayacağı (7) yedi kişiden oluşur.
c) Şube Yönetim Kurulları (7) yedi asıl (7) yedi yedek üyeden oluşur.
ç) Şubeler arası koordinasyonun sağlanması ve genel merkez adına iş ve işlemlerin takip edilebilmesi için bir başkan ve iki yardımcıdan oluşan Bölge Başkanlıkları kurulmuştur. Şubelerin bölgelendirilmesi, başkan ve yardımcılarının belirlenmesi, çalışma usul ve esasları Yönetim Kurulu tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.
d) Genel Merkez Yönetim Kurulu üyeleri arasından atanmış İcra Kurulu üyelerinin görev dağılımı Genel Başkan tarafından, Şube Yönetim Kurulu üyeleri görev dağılımı ise Şube Başkanı tarafından yapılır.
YÖNETİM KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ
MADDE-10)
Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:
a) Dernek çalışmalarının tüzüğe ve Genel Kurul kararlarına uygun olarak yönetilmesi için gerekli kararları almak ve uygulamak,
b) Süreli ve süresiz yayınlar çıkartma kararı vermek,
c) Her türlü bağışı kabul etmek veya bağışta bulunmak,
d) Genel Kurul gündemini hazırlamak ve üç yıllık çalışma raporlarını, çalışma programını, bütçesini ve gelir-gider hesaplarını hazırlamak
e) Derneğin ihtiyacına göre ücretli veya ücretsiz personel tayin etmek, çalıştırmak veya azletmek,
f) Çeşitli amaçlarla ödüller vermek,
g) Mer'î mevzuatın ve tüzüğün gerektirdiği diğer görevleri yapmak,
GENEL BAŞKANININ GÖREV VE YETKİLERİ
MADDE-11)
Genel Başkanının görev ve yetkileri şunlardır:
a) Derneği temsil etmek,
b) Çalışmaları planlamak, izlemek, organize etmek, koordine etmek ve/veya önderlik etmek,
c) Yönetim Kurulu'nu toplantıya davet etmek,
d) Gerekli gördüğü hallerde yetkilerinin bir kısmını Yönetim Kurulu Üyeleri, İcra Kurulu Üyeleri ve Şube Başkanlarına devredebilir.
DENETLEME KURULU
MADDE-12)
Denetleme Kurulu, (3) üç asıl ve (3) üç yedek üyeden oluşur.
DENETLEME KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ
MADDE-13)
Denetleme Kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:
a) En geç yılda bir dernek çalışmalarının tüzük, yönetmelik ve Genel Kurul kararlarına uygunluğunu, defter ve hesapları denetlemek,
b) Üç yıllık yönetim ve mali denetim sonuçlarıyla, bilânço ve gelir-gider hesabına ait inceleme sonuçlarını bir rapor ile Genel Kurul’a sunmak,
c) Denetleme sırasında gördüğü eksiklikleri, tüzüğe ve mevzuata aykırılıkları bir raporla Yönetim Kurulu’na bildirmek,
DERNEĞİN BORÇLANMA USULÜ
MADDE-14)
Derneği borçlandıracak kambiyo senetleri veya başkaca borçlandırıcı senetlerin düzenlenmesinde, bankalarda hesap açılmasında, banka hesaplarından para çekilmesinde dernek başkanı veya görevlendireceği bir yönetim kurulu üyesi yetkilidir. Bu hususta derneğin Genel Merkez Yönetim Kurulu veya Şube Yönetim Kurulunun karar alması aranır.
DERNEĞİN FESHİ
MADDE-15)
İlgili mevzuat çerçevesinde derneğin fesih işlemleri yapılır ve arda kalan mal varlığının nereye kalması gerektiğine Genel Kurul Karar verir.
TÜZÜK DEĞİŞİKLİĞİ
MADDE-16)
Tüzük değişikliği, Genel Kurul toplantısına katılan üyelerin ve derneğin kayıtlı mükellefiyetini yerine getirmiş üyelerin belirlediği delegeler tüzükte belirtilen Genel Merkez Genel Kurulunda oy kullanacak kişilerin üçte ikilik oranında oy kullanmasıyla değiştirilebilir.
DERNEĞİN İÇ DENETİM ŞEKLİ
MADDE-17)
Derneğin iç denetimi; Medenî Kanun, Dernekler Kanunu ve yönetmelikleri çerçevesinde Denetleme Kurulu veya bağımsız denetim kuruluşları tarafından yapılır.
ŞUBELERİN AÇILIŞ BİÇİMİ, GÖREV VE YETKİLERİ İLE İRTİBAT KİŞİLERİN BELİRLENMESİ
MADDE-18)
a) Şube açılmasına ilgili mevzuat çerçevesinde Genel Kurul karar verir,
b) Şubelerin görev ve yetkileri; ilgili mevzuat ve tüzük çerçevesinde Genel Kurul, Genel Yönetim Kurulu, Şube Genel Kurulu ve Şube Yönetim Kurulu tarafından alınan kararlar doğrultusunda çalışma yapmaktır.
c) Şubeler kaydettikleri yeni üyeleri ya da kaydını sildikleri üyeleri karar tarihinden itibaren en geç 7 (yedi) gün içinde Genel Merkeze bir yazı ile bildirirler.
d) Yurtiçinde ve yurtdışında Beyazay’ın amaçlarına uygun toplantılara katılmak, görüşmeler yapmak, bilgi alıp vermek gibi amaçlarla irtibat kişileri belirlenebilir.